Z danych ERIF BIG wynika, że obecnie jest niemal 315 tys. dłużników alimentacyjnych. Łączna wartość długów alimentacyjnych w 2017 roku wynosiła prawie 11,4 mld zł. Z kolei na koniec 2018 roku rodzice zalegający ze spłatą alimentów mieli w sumie 420 tys. niespłaconych alimentów, których łączna wartość wyniosła ponad 12,2 mld zł. Na każdego niesolidnego rodzica przypada średnio niemal 39 tys. zł niespłaconych alimentów, czyli aż o 5 tys. więcej niż po zakończeniu 2017 roku. Nie brakuje jednak rekordzistów, którzy winni są swoim dzieciom nawet kilkaset tysięcy złotych. Największy dług alimentacyjny w wysokości niemal 1 mln zł ma 43-letni mężczyzna z województwa pomorskiego. Z roku na rok w bazie przybywa ponad 55–60 tys. dłużników rocznie.
Co więc zrobić jeśli pomimo zasądzonych alimentów, Twoje dziecko nie otrzymuje należnych mu pieniędzy? Gdzie możesz się zwrócić i kto może pomóc?
Poniżej opracowałam 7 możliwych działań przeciwko dłużnikom alimentacyjnym, możesz je wykorzystać łącznie lub oddzielnie, żeby zawalczyć o należne Twojemu dziecku świadczenia. Zapraszam do lektury
SPOSÓB 1: Złóż wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego do komornika.
Aby złożyć wniosek o wszczęcie egzekucji do komornika – musisz dysponować wyrokiem sądu (ewentualnie ugodą sądową lub aktem notarialnym, w którym dłużnik poddał się egzekucji) zaopatrzonym w klauzulę wykonalności.
Przykładowo, jeśli alimenty były orzeczone w wyroku rozwodowym, były mąż lub żona nie płaci alimentów – najpierw wnieś do sądu wniosek o nadanie klauzuli wykonalności wyrokowi, a po jego otrzymaniu będziesz mógł złożyć wniosek do komornika.
Egzekucję może prowadzić dowolnie wybrany komornik, proponuje jednak wybrać komornika z okręgu, w którym zamieszkuje dłużnik.
We wniosku warto wskazać, że wnosisz o prowadzenie egzekucji np. z wynagrodzenia o pracę dłużnika, z jego rachunków bankowych – jeśli znasz numer rachunku bankowego dłużnika wskaż go we wniosku. Jeśli wiesz, że dłużnik przykładowo wykonuje prace sezonowe i otrzymuje za to raz na czas wynagrodzenie, warto wskazać komornikowi gdzie i u kogo. Pracodawca czy zleceniobiorca dłużnika dostanie informację o prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym i pieniądze należne dłużnikowi, będzie musiał przesłać na konto komornika. Dlatego warto wniosek o wszczęcie egzekucji szczegółowo uzasadnić i wpisać wszelkie znane Ci dane.
SPOSÓB 2: Egzekucja jest nieskuteczna? Złóż wniosek o wyjawienie majątku!
Jeżeli zajęty w egzekucji majątek dłużnika nie rokuje zaspokojenia egzekwowanych należności lub jeżeli wykażesz, że na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskałeś w pełni zaspokojenia swej należności, możesz żądać zobowiązania dłużnika do złożenia wykazu majątku z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują, przypadających mu wierzytelności i innych praw majątkowych lub informacji o odpłatnych i nieodpłatnych czynnościach prawnych, których przedmiotem jest rzecz lub prawo o wartości przekraczającej w dniu dokonania tych czynności wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, dokonanych na rzecz osób trzecich, w pięcioletnim okresie poprzedzającym wszczęcie egzekucji, w wyniku których stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu niż był przed dokonaniem czynności, oraz do złożenia przyrzeczenia według roty: „Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem zapewniam, że złożony przeze mnie wykaz majątku jest prawdziwy i zupełny.”.
Jeżeli dłużnik bez usprawiedliwionej przyczyny nie stawi się do sądu w celu złożenia wykazu lub przyrzeczenia albo stawiwszy się wykazu nie złoży lub odmówi odpowiedzi na zadane mu pytanie albo odmówi złożenia przyrzeczenia, sąd może skazać go na grzywnę lub nakazać przymusowe doprowadzenie oraz może zastosować areszt nieprzekraczający miesiąca.
Wniosek składasz do sądu ogólnej właściwości dłużnika.
W tym postępowaniu będziesz mógł zadawać dłużnikowi szczegółowe pytania dotyczące jego majątku – jeśli np. wiesz, że dłużnik pracuje „na czarno” – możesz o to zapytać przy obecności sędziego.
Poniżej wklejam Ci przykładowy wniosek o wyjawienie majątku:
……………….., dnia ……………….. r.
Do
Sądu Rejonowego w ………………..
Wierzycielka: ………………………….
Dłużnik: ………………………….
WNIOSEK O WYJAWIENIE MAJĄTKU
Wnoszę o:
1) zobowiązanie dłużnika do złożenia wykazu swego majątku oraz do złożenia przyrzeczenia,
2) przyznanie mi od dłużnika kosztów postępowania egzekucyjnego według norm przepisanych.
UZASADNIENIE
Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w ……………….. z dnia ……………….. r., sygn. akt ……………….., opatrzonym klauzulą wykonalności, została zasądzona od dłużnika ……………… kwota ……………….. zł z odsetkami i kosztami procesu.
Dowód: załączony wyrok Sądu Rejonowego w ……………….. z dnia ……………….. r., sygn. akt ………………..
Przeprowadzona u dłużnika egzekucja okazała się bezskuteczna. Wynika to z protokołu zajęcia ruchomości.
Dowód:
- pismo Komornika Sądu Rejonowego w ……………….. z dnia ……………….. r.,
- akta tegoż Komornika – sygn. ………………..
W związku z tym wniosek jest uzasadniony.
………………………
Załączniki:
1) odpis wniosku,
2) wyrok Sądu Rejonowego w ……………….., sygn. akt ………………..,
3) pismo Komornika z dnia ……………….. r.
4) odpis protokołu zajęcia ruchomości.
SPOSÓB 3: Złóż zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa.
Kodeks karny w art. 209 przewiduje przestępstwo tzw. nie alimentacji – zgodnie z jego treścią: kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Zawiadomienie sporządź najlepiej na piśmie i złóż w najbliższym Twojego miejsca zamieszkania komisariacie policji.
SPOSÓB 4: Rodzic nie płaci? Odpowie dziadek lub babcia!
Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Jeżeli nie jesteś w stanie odzyskać zaległych pieniędzy od byłego partnera (ojca lub matki dziecka) możesz złożyć do sądu wniosek o tzw. alimenty uzupełniające od dziadków dziecka.
Tutaj ważna uwaga – aby otrzymać te alimenty musisz wykazać, iż dziecko znajduje się w niedostatku.
Aby dochodzić alimentów od dziadków – musisz złożyć pozew w sądzie!
SPOSÓB 5: Zwróć się do Funduszu Alimentacyjnego po świadczenie.
Ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz ich wypłata następują odpowiednio na wniosek osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego. Wniosek składa się w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej lub w innej jednostce organizacyjnej gminy np. ośrodku pomocy społecznej. Przykładowy formularz wniosku oraz zaświadczeń i oświadczeń niezbędnych do przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, znajduje się na stronie internetowej MRPiPS w Biuletynie Informacji Publicznej.
Do świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego są uprawnione tylko dzieci, które nie ukończyły jeszcze 18 roku życia albo które nie ukończyły 25 lat, ale wciąż uczą się w szkole. Osobom niepełnosprawnym posiadającym orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności alimenty przysługują bezterminowo.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 800 zł miesięcznie.
SPOSÓB 6: Dłużnik przepisał majątek na nową partnerkę lub nowego partnera? Możesz złożyć skargę pauliańską!
Twój były partner przepisał samochód lub swoje mieszkanie na nową partnerkę i oficjalnie jest „bez grosza przy duszy”. Możesz wystąpić do sądu z tzw. skargą pauliańską. Jest to metoda na odzyskanie należności od dłużnika, który aby uniknąć płacenia, sprzedał lub oddał w formie darowizny swój majątek osobom trzecim, np. rodzicom, rodzeństwu czy nowej partnerce lub nowemu partnerowi.
Żeby skorzystać z tej instytucji musisz jednak złożyć pozew w sądzie. Ponadto, musisz udowodnić przed sądem, że osoba która się dzięki temu wzbogaciła wiedziała w jakim celu dłużnik zbywa na nią swój majątek. Tu uwaga – ustawodawca przewidział, że jeśli taka osoba jest w bliskim osobistym stosunku z dłużnikiem lub jest przedsiębiorcą będącym z nim w stosunkach gospodarczych np. jest jego wspólnikiem w spółce – wówczas sąd domniemywa, że taką wiedzę o celowym zbyciu majątku taka osoba posiadała.
SPOSÓB 7: Udaj się po pomoc do urzędu gminy lub lokalnego ośrodka pomocy społecznej.
Możesz złożyć do urzędu gminy lub ośrodka pomocy społecznej wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego. Właściwy organ wezwie dłużnika alimentacyjnego na wywiad oraz do złożenia oświadczenia majątkowego.
Organ może między innymi:
– zobowiązać dłużnika do zarejestrowania się w Urzędzie Pracy jako bezrobotny lub poszukujący pracy
– wydać decyzję o uznaniu za dłużnika alimentacyjnego uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych, a po jej uprawomocnieniu: (i) złożyć wniosek o ściganie za przestępstwo alimentacyjne określone w art. 209 § 1 kk, (ii) skierować wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego; (iii) skierować dłużnika do wykonywania robót publicznych.
Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: anna@kancelariapoprawa.pl
Więcej prawnych nowinek? Zapraszam na Facebooka i Instagram.