Jakie są uprawnienia komornika, a jakie prawa dłużnika w 2019 roku.
Pozostając w temacie szeroko rozumianego postępowania egzekucyjnego, zobowiązań, zadłużeń i upadłości, warto wyjaśnić jakie są uprawnienia komornika sądowego, a jakie prawa i obowiązki dłużnika, na gruncie przepisów obowiązującego prawa.
Kim jest komornik sądowy?
Komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym, działającym przy właściwym dla niego miejscowo sądzie rejonowym, zajmującym się w zasadzie wykonywaniem rozstrzygnięć o roszczeniach cywilnych w drodze przymusu egzekucyjnego. Komornik wykonuje także inne czynności przekazane na podstawie odrębnych przepisów, m.in. przeprowadza spis inwentarza i sporządza (na zarządzenie sądu lub prokuratora) protokół stanu faktycznego przed wszczęciem procesu sądowego lub przed wydaniem orzeczenia.
UWAGA!
Komornik sądowy zawsze działa na podstawie orzeczenia sądowego, nie należy mylić komorników sądowych z licznymi obecnie firmami windykacyjnymi, które nie dysponują takimi narzędziami prawnymi, w jakie ustawa wyposażyła komorników sądowych.
Jakie prawa ustawa przewiduje dla działań komornika sądowego?
Tak jak wspomniałam powyżej, wszelkie działania komornika muszą być oparte na orzeczeniu sądowym. Stąd, jeśli mamy u kogoś dług, to aby sprawą zajął się komornik, nasz wierzyciel musi złożyć w sądzie pozew i uzyskać nakaz zapłaty albo wyrok. Po uprawomocnieniu się orzeczenia i nadaniu mu klauzuli wykonalności, wierzyciel może złożyć wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego do właściwego komornika sądowego, i dopiero wówczas dłużnik otrzyma zawiadomienie o wszczęciu egzekucji. Bywa też, że komornik może tylko zabezpieczyć nasz majątek na potrzeby trwającego procesu, to np. spowoduje „zamrożenie” środków finansowych na rachunku bankowym dłużnika do czasu zakończenia postępowania w sądzie.
Kiedy komornik ma tytuł wykonawczy (a więc wyrok lub nakaz opatrzony stosowną klauzulą), rozpoczyna czynności zmierzające do odzyskania roszczenia wierzyciela. Przeważnie egzekucja rozpoczyna się od zajęcia rachunku bankowego, należności dłużnika z umów cywilnoprawnych, umów o pracę. Komornik może zająć ruchomości (takie jak samochody, sprzęt RTV i AGD), może także dokonać zajęcia nieruchomości dłużnika i zarządzić ich licytację.
Komornik może wejść do mieszkania dłużnika, zaś dłużnik ma obowiązek wpuszczenia go. W razie odmowy, komornik ma prawo zarządzić przymusowe otwarcie i rewizję, dzwoniąc wtedy na policję i przeprowadzając czynności w obecności policjantów. Jeśli chodzi o zajęte ruchomości, zostają one sprzedane w publicznych licytacjach, zaś zdobyte tą drogą pieniądze służą do spłaty długu oraz wynagrodzenia dla komornika.
Czego nie może zająć komornik?
Kodeks postępowania cywilnego zwania pewne dobra spod egzekucji komorniczej, zasadniczo komornik nie może zająć przedmiotów urządzenia domowego, odzieży codziennej, bielizny, pościeli, jak i również odzieży koniecznej, by dłużnik pełnił służbę czy wykonywał dany zawód. Dotyczy to nie tylko rzeczy dłużnika, ale też jego bliskich. Egzekucja komornicza nie może dotknąć też zapasów żywnościowych czy opału, w ilości koniecznej dla dłużnika i rodziny do użytku przez okres miesiąca.
Identycznie wygląda sytuacja z przedmiotami codziennego użytku, bez których nie sposób byłoby się obyć, a które mogłyby zostać sprzedane jedynie o wiele poniżej ich wartości. To samo dotyczy też lekarstw dłużnika, koniecznych mu do użytku w przeciągu trzech miesięcy. Wolne spod egzekucji są także alimenty, świadczenia pielęgnacyjne, rodzinne, porodowe.
A co z wynagrodzeniem za pracę?
Maksymalna kwota, którą może zająć komornik, w każdym roku jest zależna od tego, ile wynosi płaca minimalna. W 2019 roku najniższe wynagrodzenie wynosi 2250 zł (czyli około 1633 zł na rękę).
I dokładnie tyle, czyli 2250 zł brutto (1633 zł netto) – komornik musi pozostawić na koncie dłużnika. Obowiązuje go bowiem zasada konieczności pozostawienia dłużnikowi, co najmniej kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Uwaga!
Kwota ta nie dotyczy dłużników alimentacyjnych.
Czy mam jakieś prawa jako dłużnik? Co, kiedy nie wiem co to za dług? Co, kiedy nie zgadzam się z roszczeniem?
W ciągu 7 dni od odbioru listu od komornika można złożyć zażalenie na nadanie klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty lub wyrokowi zaocznemu. Zażalenie możemy oczywiście składać, jeżeli nigdy nie otrzymaliśmy zawiadomienia z sądu, najczęściej z powodu zmiany adresu. W takiej sytuacji, można także napisać do sądu wniosek o doręczenie nakazu na adres prawidłowy. Kolejno składamy sprzeciw w ciągu 14 dni od dnia otrzymania nakazu wraz z pozwem, pod warunkiem oczywiście, że dług uległ przedawnieniu, zawiera błędy czy nieprawdziwe informacje, lub gdy dług został w przeszłości spłacony.
Dłużnikowi przysługuje także możliwość składania powództwa przeciwegzekucyjnego, jeśli spełnia warunki opisane w ustawie.
Jeśli zaś przeoczył termin do złożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty lub wyroku zaocznego, a te się uprawomocniły, można złożyć wniosek o przywrócenie terminu i złożyć środek odwoławczy równolegle z tym wnioskiem.
Zasadniczo, jeśli egzekucja jest przedwczesna, odbywa się z pokrzywdzeniem dłużnika – jest wiele możliwości „ratunku” dla dłużnika w opałach. Z doświadczenia jednak wiem, że w takich właśnie sytuacjach bardzo przydaje się pomoc doświadczonego prawnika, ponieważ mało kto będzie w stanie sobie samodzielnie poradzić z zawiłością przepisów i procedur, uruchamianych w celu wstrzymania egzekucji lub zawieszenia i przywrócenia sprawy z etapu postępowania egzekucyjnego na drogę postępowania sądowego.
Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: anna@kancelariapoprawa.pl. Więcej prawnych nowinek? Polub mój fanpage już dziś!