Zaznacz stronę

Kiedy Fundacja Czarna Owca Pana Kota oraz Stowarzyszenie ochrony zwierząt Ekostraż – opublikowały raport z monitoringu sądów prokuratur i policji dotyczący kontroli działalności organów państwa w zakresie nadzoru nad przestrzeganiem prawa ochrony zwierząt i egzekucji przepisów karnych Ustawy o ochronie zwierząt – byłam w szoku (raport dostępny pod linkiem: https://czarnaowca.org/wp-content/uploads/2016/03/CzarnaOwca-NMP-RAPORT-1.pdf)

Co wynika z raportu?

Okazuje się, iż ponad 74% spraw o przestępstwa przeciwko zwierzętom kończy się odmową wszczęcia lub umorzeniem dochodzenia, tylko ok. 19% postępowań znajduje swój finał w sądzie. W latach 2012–2014 w badanych prokuraturach rejonowych zarejestrowano 4475 spraw o przestępstwa przeciwko zwierzętom. 74% z nich zakończyło się odmową wszczęcia dochodzenia lub jego umorzeniem.

Ofiarami przestępstw z Ustawy o ochronie zwierząt są przede wszystkim zwierzęta domowe (ponad 83%), a ich głównymi sprawcami mężczyźni (ponad 83%)

Sprawcy przestępstw przeciwko zwierzętom są skazywani przede wszystkim na kary pozbawienia wolności. Wykonanie 86% spośród tych kar jest warunkowo zawieszane przez sądy na okres próby. Kary bezwzględnego więzienia orzekane były przez sądy sporadycznie jako wyjątek od zasady jej nieorzekania.

86% kar pozbawienia wolności wobec sprawców przestępstw przeciwko zwierzętom wymierzono z warunkowym zawieszeniem ich wykonania na okres próby. Kary bezwzględnego więzienia orzekane były sporadycznie, na ogół wobec sprawców odpowiadających jednocześnie za popełnienie kilku różnych przestępstw Sądy najrzadziej wymierzały skazanym karę ograniczenia wolności (ponad 17% orzeczonych kar).

W połowie spraw rozpatrywanych przez badane sądy w latach 2012–2014 nie orzeczono wobec sprawców przestępstw przeciwko zwierzętom żadnych środków karnych !. Jeśli je orzekano, to głównie w formie nawiązki na cel związany z ochroną zwierząt. Średnia wysokość zasądzonej nawiązki wyniosła 740 zł, najniższa 50 zł, a najwyższa 4000 zł.

Czy coś się poprawiło od tego czasu?

W 2018 roku Sąd Rejonowy w Tychach skazał mężczyznę, który zabił psa ze szczególnym okrucieństwem na cztery i pół roku pozbawienia wolności – kara ma charakter bezwzględny (nie jest to kara w tzw. „zawiasach”) i jest najwyższą z dotąd zasądzonych.

Pewnym pokłosiem zmian jest zmiana przepisów dot. ochrony zwierząt z 2018 roku. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz ustawy – Kodeks karny, w szczególności:

  1. podniosła górną granicę zagrożenia karą za zabijanie zwierząt i znęcanie się nad nimi z 2 do 3 lat pozbawienia wolności, a w przypadku dokonania tego ze szczególnym okrucieństwem z 3 do 5 lat;
  2. w przypadku warunkowego umorzenia postępowania karnego, umożliwia sądowi orzeczenie zakazu posiadania wszelkich zwierząt albo określonej kategorii zwierząt do lat 2;
  3. w przypadku skazania za przestępstwa przeciwko zwierzętom (zabijanie, znęcanie się, w tym ze szczególnym okrucieństwem), wprowadza obligatoryjność orzeczenia przez sąd nawiązki w wysokości od 1000 do 100 000 zł na wskazany cel związany z ochroną zwierząt;
  4. umożliwia sądowi orzeczenie wobec sprawcy zakazu (od roku do lat 15) posiadania wszelkich zwierząt albo określonej kategorii zwierząt; w przypadku popełnienia przestępstwa ze szczególnym okrucieństwem orzeczenie zakazu posiadania zwierząt będzie obligatoryjne;
  5. umożliwia sądowi orzeczenie zakazu (od roku do lat 15) wykonywania wszelkich lub określonych zawodów lub działalności, które mają związek ze zwierzętami; orzeczenie zakazu będzie możliwe, jeżeli sprawca zabił zwierzę z naruszeniem przepisów ustawy lub znęcał się nad nim, przy czym przestępstwo miało związek z wykonywaniem przez sprawcę zawodu, prowadzeniem przez niego działalności lub wykonywaniem czynności wymagających zezwolenia;
  6. zobowiązuje sąd do orzeczenia zakazu, o którym mowa w pkt 4 i 5, w każdym przypadku, gdy sprawca działał ze szczególnym okrucieństwem.

Co zrobić, gdy widzę lub wiem, że ktoś znęca się nad zwierzętami?

Jeżeli byłeś świadkiem znęcania się nad zwierzętami – reaguj! Możesz pouczyć krzywdzącego, że takie postępowanie jest karalne, zagrozić mu że zgłosisz sprawę na Policję, a jeżeli Cię nie posłucha po prostu złóż na Policji zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa. Pamiętaj o udokumentowaniu sprawy na przykład: fotografiami, nagraniem rozmowy, a jeśli masz świadków tego zdarzenia – zbierz od nich numery telefonów, żeby przekazać je Policji.

Zgodnie z treścią przepisu art. 304 § 1 Kodeksu postępowania karnego każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuraturę lub policję. Użyte określenie oznacza, iż jest to moralny obowiązek każdego praworządnego człowieka.

Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa możesz zgłosić ustnie, jednak najlepiej gdy przygotujesz sobie zgłoszenie na piśmie (z kopią), a na kopii poprosisz o potwierdzenie odbioru. Jeżeli nie masz przy sobie pisemnego zgłoszenia to zażądaj by Policjant spisał z tego notatkę i dowiedz się kiedy wezwą Cię na przesłuchanie w tej sprawie.